Ostatnie warsztaty projektu "Autsajderzy." były prowadzone przez Teatr Provisorium z Lublina. Grupą warsztatową zajmował się Janusz Opryński, reżyser Teatru Provisorium i Kompanii Teatr. Jedną z metod pracy tego teatru jest również improwizacja, ale opiera się ona na tekście literackim.
W przypadku naszych warsztatów pracowaliśmy na podstawie opowiadania "Bobok" autorstwa Fiodora Dostojewskiego. Rozpoczęliśmy od głośnego przeczytania całego tekstu i rozmowy o nim. Później przystąpiliśmy do analizy teatralnej opowiadania. Polegała ona przede wszystkim na wynajdywaniu czynności jakie wykonują postaci i w jakich stanach one są. Tekst ten mówi o rozmowie zmarłych na cmentarzu. Na początku można pomyśleć, że bohaterowie nie wykonują żadnych czynności, gdyż nie żyją, ale to nie prawda, postaci przebudzają się, śmieją, rozmawiają ze sobą, grają w karty, śmierdzą, a więc odnajdujemy tu duży potencjał do zawiązania teatralnej akcji. Później staraliśmy się stworzyć tematy improwizacyjne na podstawie tego tekstu, przykładowe to - bal umarlaków czy przebudzenie. Następnie, podzieleni na dwie grupy, przystąpiliśmy do improwizacji. Naszym zadaniem było pokazanie potencjalnemu widzowi, że jesteśmy martwi, że się rozkładamy i że jesteśmy zakopani w ziemi, na dole. Po wykonaniu takiej etiudy, analizowaliśmy ją i tworzyliśmy kolejne tematy improwizacji. Po pewnym czasie mogliśmy w nich użyć tylko jednego słowa - bobok. Warsztaty zakończyliśmy tzw. zdjęciami, czyli grupowym ustawianiu się w pozie, na wzór obrazu, czy zdjęcia właśnie, która miała wyrażać np. przebudzenie czy strach.
Teatr Provisorium tworzy etiudy na podstawie tekstu literackiego, w nim szuka ruchu, czynności, akcji i emocji. Na tych warsztatach nie przeprowadzaliśmy wcześniejszych ćwiczeń ciała, które ułatwiają improwizację. Mimo to, muszę przyznać, że dopiero w trakcie tych zajęć naprawdę dobrze mi się improwizowało i byłam zadowolona z efektu. Janusz Opryński namawiał nas także do interakcji ze sobą, w trakcie etiudy, co stwarza wiele nowych możliwości improwizacyjnych.
Każdy z teatrów, z którymi mieliśmy możliwość współpracy, przedstawił nam inną metodę improwizacji teatralnej. Jest to zatem metoda dająca wiele możliwości i wiele kierunków podejścia do tematu, jaki sobie do improwizacji obierzemy. Później na podstawie takich etiud można wyodrębnić ciekawe ruchy, gesty, mimikę, dźwięk i użyć ich w spektaklu, czy performansie. Improwizacja może być ćwiczeniem samym w sobie, pomagającym uruchomić nas i nasze ciało do dalszej pracy na tematem czy rolą. Improwizacja jest źródłem wielu środków wyrazu aktorskiego, które można wykorzystać w pracy nad spektaklem. Improwizacja może też nie mieć celu w przedstawieniu, może być po prostu okazją do sprawdzenia siebie, swych granic, umiejętności i możliwości "otworzenia się" przed innymi, z innymi czy wobec widzów.
Justyna Abramczyk
