Autsajderzy. Przywołanie obecności - alternatywna lekcja teatru.
Teatr Kana zrealizował niedawno projekt - "Autsajderzy. Przywołanie obecności - alternatywna lekcja teatru." Warsztaty te były prowadzone przez trzy najważniejsze teatry alternatywne w Polsce, czyli: Teatr Ósmego Dnia, Akademia Ruchu i Teatr Provisorium. Spotkania te miały na celu, pokazanie, młodym ludziom zainteresowanym sztuką, warunków pracy w teatrze, metody improwizacji i zapoznanie z historią studenckiego ruchu teatru w Polsce. Wszystkie te teatry powstały w podobnym czasie i wywodzą się z jednego nurtu, ale, co ciekawe, mają one zupełnie inne podejście do improwizacji, jako jednej z podstawowych metod ich pracy. Oczywiście improwizacja nie jest jedynym sposobem tworzenia spektakli tych teatrów, ale na wszystkich warsztatach pracowaliśmy właśnie na jej podstawie. Dlatego chciałabym opisać różnice między technikami improwizacyjnymi tych trzech grup.
Pierwsze warsztaty zostały poprowadzone przez Teatr Ósmego Dnia z Poznania. Grupą warsztatową zajęli się dwaj aktorzy tego teatru - Marcin Kęszycki i Adam Borowski. Zajęcia rozpoczynały się od serii ćwiczeń rozgrzewających ciało i rozciągających kręgosłup, zwanych przez naszych instruktorów "szpitalem". Rozgrzewka ta, trwająca około godziny, pomogła nam uruchomić własne ciała do działania. Jest to bardzo ważne, gdyż Teatr Ósmego Dnia zaczyna wszelkie improwizacje, etiudy bądź ćwiczenia na gest czy mimikę od ruchu. Dlatego po wykonaniu "szpitala" zaczynaliśmy po prostu chodzić, zarazem uświadamiając sobie, że chód to przenoszenie ciężaru naszego ciała z nogi na nogę. Świadomość ta umożliwia m.in. zachowanie równowagi. Później zaczynaliśmy biegać po całej sali teatralnej. Dzięki tym prostym ćwiczeniom nasze ciała zostały uruchomione do dalszej z nimi pracy. Następnie wykonywaliśmy ćwiczenia (odbywające się w nieprzerwanym ruchu i mające na celu włączyć nasza wyobraźnię) z elementami improwizacji, np. bieg przez mokradła, bieg po gorącym piasku, bycie śledzonym przez kogoś. Marcin Kęszycki uświadomił nam również siłę rytmu i gestu w teatrze. Jeśli jakaś czynność jest wykonywana rytmicznie, mocniej oddziaływuje ona na widza, a zachwianie stałego rytmu, również przyciąga jego uwagę. Gest również jest wyraźnym i mocnym sposobem aktorskiego wyrazu. Dlatego w naszych dalszych ćwiczeniach mieliśmy uwzględnić te dwa elementy. Pracowaliśmy także nad mimiką twarzy, poprzez ukazywanie np. niemego krzyku , strachu, zdziwienia. Po takim przygotowaniu, zostaliśmy podzieleni na dwie grupy i przechodziliśmy do samej improwizacji. Jednym z tematów takich etiud był "Prospero wywołujący burzę". Pierwsza grupa improwizowała na ten temat przez pewien czas (około 15/20 minut), a reszta, wraz z naszymi instruktorami, przyglądała się efektom. Potem szczerze rozmawialiśmy o tym co w tych improwizacjach było złe, co ciekawe, jaki gest był interesujący, jakie ruchy można dalej rozwinąć itd. Dzięki takim dyskusjom łatwiej nam było działać w następnych improwizacjach.
A więc, metodą pracy Teatru Ósmego Dnia jest między innymi improwizacja, która wychodzi od ćwiczeń rozgrzewających i rozciągających ciało, oraz od swobodnego ruchu. Uruchomienie własnego ciała jest tu elementem podstawowym, gdyż jest ono najważniejszym rekwizytem aktora, a dzięki pracy nad nim, można osiągnąć niesamowite efekty. Aktorzy tego teatru ćwiczą i improwizują od wielu lat, dzięki czemu możliwości ich ciał są bardzo rozwinięte, co możemy zobaczyć w ich spektaklach.
Justyna Abramczyk
