20 marca | piątek | godzina 17.00 | prywatne mieszkanie | wstęp: 20 zł, zapisy
21 marca | sobota | godzina 17.00, 19.00 | prywatne mieszkanie | wstęp: 20 zł, zapisy
"POBYT TOLEROWANY" - (termin prawny) forma ochrony, dzięki której cudzoziemiec, któremu odmówiono nadania statusu uchodźcy, może legalnie przebywać na terytorium obcego państwa.
"[...] często obcy jest tym, który kwestionuje" - tak jakby samo jego zjawienie się naruszało spokój panowania tego, co swoje, zakłócało porządek zadomowienia, rzucało wyzwanie błogiemu stanowi, w którym wszyscy mogą czuć się u siebie, a wszystkie rzeczy zdają się spoczywać na swoim miejscu. Jako nieswój, Obcy - według częstego rozpoznania - jawi się jako problem”. Działania wpisane w projekt „Pobytu tolerowanego” wychodzą od nakreślonej powyżej kategorii gośćInności według Jacquesa Derridy. Tak rozumiane pojęcie gościnności zakłada „dekonstrukcję poczucia bycia u siebie w domu”, swoiste wydomowienie.
Projekt “Pobyt tolerowany” powstał w wyniku kilkumiesięcznego procesu prowadzonego z inicjatywy Centrum Kultury Niezależnej Teatr Szwalnia w Łodzi oraz Ośrodka Teatralnego Kana w Szczecinie. Premierowe prezentacje samej akcji odbyły się w marcu 2013 w ramach ogólnopolskiej akcji „Dotknij Teatru” w Łodzi i spotkały się z dużym zainteresowaniem odbiorców. Na proces ten złożyły się prace badawcze pozwalające zapoznać się z sytuacją uchodźców w Polsce; spotkania, zajęcia i warsztaty dla dzieci z Ośrodka dla Cudzoziemców w Grotnikach k/Łodzi, oraz wielokrotne spotkania z pewną rodziną czeczeńskich uchodźców przebywającą na terenie naszego kraju na mocy pobytu tolerowanego.
Pobyt tolerowany to niepewne jutro, łączące aspekty uchodźczej przeszłości i teraźniejszości. Jest soczewką skupiającą jednostkowość, wobec której Inni to my; kalejdoskopem przedstawiającym warianty postrzegania przemilczanej rzeczywistości. Dylemat odpowiedzialności za usłyszane historie oraz ich wykorzystanie staje się problemem wspólnym - niewiedza i niepamięć przestają być wymówką. Pobyt tolerowany to stan pozornej ochrony i bezpieczeństwa. Nikt nie jest "u siebie".
Opowieść wykorzystująca różnorodne środki wyrazu artystycznego akcentuje kwestie najistotniejsze dla „uchodźczego bytu” – absurd i obłudę systemu, zależności polityczne, ograniczenia prawne, powracające wspomnienia i tęsknotę za rodziną, krajem, normalnością, pełnym człowieczeństwem. Obnaża stan, w którym osobiste doświadczenia wojny korespondują z niepewną przyszłością, pozornym bezpieczeństwem oraz druzgocącą stagnacją, jaką uciekinierzy z krajów ogarniętych konfliktami zastali w Polsce.
Miejsce gry – prywatne mieszkanie staje się przestrzenią deziluzji i spotkania, nie tylko z prawdą swoistych świadectw, ale także ze współuczestnikami akcji i samym sobą. W tej wspólnocie rodzą się pytania. Nie na wszystkie znajdują się odpowiedzi. I nie na wszystkie odpowiada się bezrefleksyjnie.
Koncepcja i realizacja, scenariusz, prowadzenie wywiadów z cudzoziemcami:
Weronika Fibich
Narrator akcji, scenariusz:
Ewa Łukasiewicz
Instalacje:
Justyna Rochala
Materiał video:
Grzegorz Habryn (PSM)
Zdjęcia i materiał video z udziałem rodziny cudzoziemców:
Ewa Ciechanowska
Muzyka:
Tomasz Krzyżanowski
Montaż audycji radiowej, gromadzenie materiałów, organizacja i promocja projektu:
Patrycja Terciak
Gromadzenie materiałów, organizacja i promocja projektu:
Elżbieta Mentel, Katarzyna Skręt
Konsultacje merytoryczne, tłumaczenia:
Joanna Paliwoda-Szubańska
Szczególne podziękowania dla rodziny cudzoziemców (z Czeczenii) – Luizy i Adama z dziećmi: Khedą, Abdulem, Mediną, Aiszą oraz Eliną, za rozmowy, spotkania i wspólne gotowanie.
„Długo zastanawiałam się jak nazwać to wydarzenie. Określenie „działanie performatywne” robi wrażenie wydumanego. „Działanie społeczno-teatralne” jest zbyt suche. Słowo „performans” brzmi zbyt obco. A „spektakl” w ogóle nie pasuje. Doszłam do wniosku, że „Pobyt tolerowany” to jakby wizyta u znajomych, to po prostu bycie w gościach. To spotkania, które stały się okazją, by snuć pewną opowieść o domu i jego utracie, o innych tradycjach, o różnym pojmowaniu gościnności, o tym, jak przyjmujemy osoby z innych kultur i o ich poczuciu wyobcowania”.
Magda Pietrewicz
„Pobyt tolerowany”, autorska koncepcja Weroniki Fibich, należy do tych realizacji artystycznych, które łatwiej jest odebrać poprzez emocje, niż poddać analizie krytycznej. Znajdując się na pograniczu pozornie dwóch odmiennych od siebie porządków – publicznego i artystycznego – w efekcie przybiera postać kreatywnego przedstawienia problemu społecznego. Jest jego poetyckim przekładem na obraz, dźwięk, na koncept artystyczny. Wynikiem tego procesu jest możliwość spojrzenia na świat z perspektywy bohaterów sytuacji, czeczeńskiej rodziny, których więź z twórcami spektaklu zadecydowała o charakterze tego przedsięwzięcia”.
Joanna Szczepanik
Rezerwacja biletów pod numerem telefonu: 91 434 15 61 lub drogą elektroniczną: paula@kana.art.pl (od poniedziałku do piątku między 9 a 15); zakup i odbiór biletów w Piwnicy Kany.
Ze względu na specyfikę akcji „Pobyt tolerowany“ konieczna jest wcześniejsza, imienna, rezerwacja miejsca.
