10. Międzynarodowe Spotkania Młodego Teatru - OKNO 2006

15. - 19. Listopada 2006

WYDARZENIA FESTIWALU

TEATR ZAR (Wrocław)

- spektakl "Ewangelie dzieciństwa"
- demonstracja pracy
- "Into the Sound" - warsztat pieśni gruzińskich

Grupa Teatru ZAR kształtowała się blisko trzy lata w czasie wypraw i prób teatralnych związanych z projektem "Ewangelie dzieciństwa". Projekt ten skupił uczestników stażów odbywających się w Ośrodku Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych we Wrocławiu i nakierował ich pracę na długofalowe kształtowanie warsztatu aktorskiego oraz nowych form wyrazu opartych głównie na działaniu poprzez pieśń.

Od 1999 uczestnicy projektu wielokrotnie wyprawiali się do Gruzji, Bułgarii i na półwysep Atos (Grecja). Pobyt w Tbilisi pociągnął za sobą naukę rekonstruowanych pieśni religijnych, w tym także liturgicznych, śpiewanych przede wszystkim w najważniejszej cerkwi gruzińskiej - Sioni. Fundamentalną była tutaj praca z zapisami pieśni dokonanymi na przełomie XIX i XX wieku, często jeszcze w systemie neumatycznym. Z kolei wyprawy do Bułgarii wiązały się z poszukiwaniami głosów żeńskich, których przeciwwagę stanowiły pieśni śpiewane przez mnichów w kościołach i monastyrach prawosławnego półwyspu Atos. Najważniejszym doświadczeniem stał się jednak pobyt w Swaneti (jednym z piętnastu regionów Gruzji, usytuowanym w paśmie Wysokiego Kaukazu) i praca z muzyką Swanów, którzy przechowali w swej tradycji wielogłosowe pieśni, początkami sięgające przełomu naszej ery. Te liczące dwa tysiące lat pieśni pogrzebowe zar, wykonywane w języku niezrozumiałym dla samych Swanów, stanowią najstarszą formę wielogłosu w Gruzji, a być może na świecie. Śladem najistotniejszego ze spotkań stało się przyjęcie nazwy ZAR przez powstające stowarzyszenie (w języku gruzińskim słowo "zar" oznacza również "dzwon", stąd też tłumaczenie słów "swanuri zari" - w polskiej transkrypcji - to "swańskie dzwony"). Osobny kontekst projektu stanowiły także wyprawy Jarosława Freta i Kamili Klamut do Iranu, których celem była jedyna starożytna grupa gnostycka Mandejczyków, jaka przetrwała do naszych czasów. Mandejczycy przechowali w swej tradycji rytualnej ceremonię chrztu wywodzącą się od Jana Chrzciciela, niezmienioną w swej formie od dwóch tysięcy lat.

Różnorodność działań podejmowanych w ramach projektu "Ewangelie dzieciństwa" dowodzi, iż praca nad spektaklem teatralnym nie jest jedynym celem przedsięwzięcia, a jedynie jego najwidoczniejszym znakiem. Obok doskonalenia sztuki aktorskiej praca ta niesie ze sobą pytania o osobisty rozwój każdego z uczestników. Wyprawianie się do miejsc i ludzi jest zarazem wyprawianiem się ku samemu sobie, a kilkuletnia praktyka śpiewu liturgicznego i obrzędowego prowadzi do głębokiego rozumienia innych kultur. Nie jest zatem przypadkiem, iż to właśnie muzyka i praca z żywą pieśnią stanowią główny budulec pracy teatralnej.

"Ewangelie dzieciństwa" - fragmenty o przeczuciach nieśmiertelności ze wspomnień wczesnego dzieciństwa

Spektakl oscyluje wokół dwóch wątków: opowieści o wskrzeszeniu Łazarza przywołanej ustami jego sióstr, Marty i Marii, oraz "świadectwa Marii Magdaleny", która, według niektórych przekazów gnostyckich, miała szczególną pozycję wśród apostołów i utożsamiana była z jedną z sióstr Łazarza. Wśród tekstów pojawiają się mało znane ewangelie apokryficzne: Marii Magdaleny, Filipa, Tomasza, oraz fragmenty z Fiodora Dostojewskiego oraz Simone Weil. Spektakl stanowi próbę opowiedzenia "późnej historii ciała" - po miłości, po poniżeniu, po śmierci; jest niemożliwą opowieścią o zmartwychwstaniu. Podtytuł, będący parafrazą tytułu wiersza Williama Wordswortha, wskazuje na swoistość nowego gatunku prezentacji, pojmowanego jako fragment, szkic, esej.

Marta/Maria - Ditte Berkeley/Kamila Klamut
Ta Trzecia - Aleksandra Kotecka
oraz Przemysław Błaszczak, Tomasz Bojarski, Jarosław Fret, Łukasz Walewski, Tomasz Wierzbowski
Prowadzenie projektu - Jarosław Fret

Demonstracja pracy

Pokaz pracy Teatru ZAR to opowieść o teatralnych i muzycznych poszukiwaniach grupy, realizowanych w latach 2002-2006, wzbogacona prezentacją zdjęć i nagrań źródłowych, będących zapisem wypraw do Iranu, Gruzji, Bułgarii i Grecji. Całość dopełniona zostanie analitycznym komentarzem oraz fragmentami etiud obrazujących metodę pracy zespołu, w której energia płynąca ze śpiewu staje się źródłem aktorskiego działania.

"Into the Sound" - warsztat pieśni gruzińskich

Podczas trzech sesji pracy, trwających po 2,5 godziny dziennie, uczestnicy będą pracować nad takimi elementami, jak: Czysty Dźwięk i Harmonia (swańskie harmonie, gruzińskie pieśni liturgiczne, lamenty/zawołania); rytm/oddech-rytm (oparty na bałkańskich wzorcach rytmicznych i improwizacjach); koordynacja i badanie naturalnych skłonności rytmicznych; związek rytmu fizycznego z oddechem; głos i pieśń; ćwiczenia partnerskie (praca nad kontaktem fizycznym między partnerami poprzez fizyczne impulsy i elementy akrobatyki).

Materiał muzyczny, na którym oparta będzie praca: Alleluia, Amin - inkantacje liturgiczne; Romelni Kerubimta Sa - pieśń liturgiczna z cerkwii Sioni; Shen Har Venahi - "Jesteś winnym krzewem", pieśń pogrzebowa; Yelia Lerde Yi - Swaneti

STUDIUM TEATRALNE (Warszawa)

- spektakl "Henryk Hamlet Hospital (H.H.H")
- demonstracja pracy

Studium Teatralne to jeden z najbardziej interesujących polskich teatrów poszukujących. Istniejący od 1997 roku zespół skupia młodych aktorów pracujących pod kierunkiem Piotra Borowskiego (byłego aktora grupy "Gardzienice" oraz uczestnika prac "Workcenter of Jerzy Grotowski"). W centrum zainteresowania Studium Teatralnego znajduje się kondycja duchowa współczesnego człowieka. Spektakle zespołu wyróżniają się ekspresyjnym aktorstwem. Przedstawienia Studium Teatralnego były prezentowane m.in. na festiwalach we Włoszech, Brazylia, Wenezueli, Francji oraz podczas "Olimpiady Teatralnej" w Moskwie. Teatr występował też m.in. w słynnym C.R.T. w Mediolanie oraz odbył tournee po Wielkiej Brytanii.

"Henryk Hamlet Hospital (H.H.H)"

Państwem wstrząsa morderstwo. Oskarżony Henryk M., którego znaleziono po zabójstwie w sypialni ofiary, jego ojczyma, nic nie pamięta. Podaje się za Wacława Niżyńskiego, tancerza z początku XX wieku. Aby orzec o poczytalności oskarżonego sąd kieruje Henryka do szpitala...

Reżyseria: Piotr Borowski i Dawid Żakowski
Aktorzy: Gianna Benvenuto, Monika Dąbrowska, Dominika Jarosz, Zbigniew Kowalski, Anna Olejnik, Piotr Piszczatowski, Martina Rampulla, Monika Sadkowska, Magdalena Tuka, Dawid Żakowski.

W tym roku Studium Teatralne odbył tournee po Ameryce Południowej; na festiwalu w Mar del Plata, (Argentyna) "Henryk Hamlet Hospital" został uznany za najlepszy spektakl festiwalu , Dawid Żakowski - za najlepszego aktora, a Gianna Benvenuto - za najlepszą aktorkę drugoplanową przez jury festiwalu.

"Henryk Hamlet Hospital" może zachwycić. Imponująca jest gra aktorów, perfekcja wykonania, która pozwala domyślać się długotrwałych, żmudnych treningów, doskonałe tempo i rytm spektaklu, płynność i swoboda w przechodzeniu od jednej do drugiej sekwencji.

fragment recenzji Eweliny Godlewskiej ("Teatr" nr 9. 2006)

Projekt "Henryk Hamlet Hospital" sfinansowano ze środków Biura Teatru i Muzyki Miasta Stołecznego Warszawy.

SCHOLA TEATRU WĘGAJTY

- spektakl "Ludus Danielis"
- spotkanie
- warsztat chorału gregoriańskiego

Schola Teatru Węgajty powstała w styczniu 1994 roku w ramach Stowarzyszenia Teatr Wiejski "Węgajty" i Centrum Edukacji i Inicjatyw Kulturalnych w Olsztynie. Zespół tworzą profesjonalni śpiewacy, aktorzy, muzycy, plastycy, teatrolodzy i muzykolodzy pochodzący z 6 krajów europejskich. Działalność Scholi skupia się na praktykowaniu chorału gregoriańskiego i konfrontowaniu go z żywą tradycją sakralnego śpiewu. Schola prowadziła też wieloletnie badania nad tradycją pieśni i obrzędów paraliturgicznych. Celem tych poszukiwań jest przywrócenie współczesnej kulturze zagubionego przez nią pierwiastka sacer ludus poprzez odtwarzanie łacińskiego dramatu liturgicznego z IX-XV w. Gatunek ten (określany także jako ordo, ludus, versus, historia lub miraculum) oznacza wspominanie i uobecnianie wydarzeń związanych z życiem, męką, śmiercią i zmartwychwstaniem Chrystusa w formie dramatyzowanej.

"Ludus Danielis - Gra o Proroku Danielu"

Dramat liturgiczny według manuskryptu z katedry w Beauvais, XII w. Król Babilonii, Baltazar urządza na swoim dworze ucztę dla dostojników. By dodać jej splendoru, każe przynieść złote i srebrne naczynia zrabowane z jerozolimskiej świątyni. Gdy dworzanie, żony i nałożnice piją z nich wino, na ścianie królewskiego pałacu ukazuje się napis, którego nikt nie potrafi odczytać. Wówczas królowa-matka wkracza do sali i przypomina, iż na dworze jest Judejczyk Daniel, który potrafi wyjaśniać sny. Wezwany Daniel objaśnia sens napisu: Mane oznacza, że dni panowania króla są policzone, Thechel - iż uczynki jego zważone, a Phares - królestwo podzielone i oddane Medom i Persom. Na rozkaz Baltazara obleczono Daniela w purpurę i ogłoszono, że ma rządzić jako trzeci w królestwie. Król poleca też zwrócić naczynia świątyni. Po Baltazarze na tron wstępuje Dariusz i ustanawia Daniela jednym z trzech ministrów. Zawistni satrapowie szukają okazji, by go zgubić - namawiają króla, by wydał dekret zakazujący modłów do innych bogów i ludzi prócz samego króla. Satrapowie znajdują modlącego się Daniela, oskarżając go o złamanie nakazu, przyprowadzają do króla i żądają wyroku. Król próbuje ratować Daniela, lecz prawa raz ustanowionego nie da się cofnąć. Daniel zostaje wrzucony do jamy na pożarcie lwom. Następnego dnia rano Dariusz udaje się do jaskini i zastaje Daniela nietkniętego. Bóg posłał swego anioła, by zamknął paszcze lwów, drugi zaś anioł przyprowadził z pustyni starca Habakuka z pożywieniem dla Daniela. Widząc to, król rozkazuje, aby wypuszczono Daniela, a zamiast niego wrzucono do jamy zawistników. Ogłasza też, iż odtąd w całym jego królestwie wszyscy winni wyznawać i czcić Boga, który ocalił Daniela. Prorok Daniel przepowiada nadejście Mesjasza, a anioł ogłasza radosną nowinę o narodzeniu Chrystusa w judzkim Betlejem.

Przygotowując swoją wersję Ludus Danielis, Schola Teatru Węgajty starała się pójść śladem zawartej w dramacie symboliki liturgicznej, odczytać w niej i przywołać element celebracji Tajemnicy i Cudu.

DRAMATIS PERSONAE - OSOBY DRAMATU:
Rex Balthazar - Król Baltazar - Robert Pożarski
Magi - Magowie - J. Wolfgang Niklaus, Marius Peterson
Conciliari - Doradcy - Marcin Bornus-Szczyciński, Maciej Góra
Regina - Królowa - Monika Petryczenko
Daniel - Mirosław Borczyński
Rex Darius - Król Dariusz - Marius Peterson
Emuli - Zawistnicy - Maciej Kaziński,Stanisław Szczyciński
Angeli - Aniołowie- Sergij Petryczenko, Marcin Bornus-Szczyciński
Abacuc - Habakuk - Johann Wolfgang Niklaus
Curia Reginae - Dwór Królowej - Daria Bucka, Swietłana Bucka, Katarzyna Jackowska, Marta Kurian, Natalia Niedźwiecka, Klaudia Niemkiewicz, Małgorzata Niklaus, Beata Oleszek, Katarzyna Osińska, Ola Papierzańska,Monika Petryczenko, Paulina Soczewka, Marynia Szczycińska.
Principes - Książęta; Satrape - Satrapowie; Curia - Dwór; Legati - Posłowie; Chorus - Chór - Mirosław Borczyński, Marcin Bornus - Szczyciński, Maciej Góra, Piotr Górka, Maciej Kaziński, Johann Wolfgang Niklaus, Marius Peterson, Mikołaj Petryczenko, Sergij Petryczenko, Robert Pożarski, Stanisław Szczyciński, Marcin Szargut, Konrad Zagajewski.

Opracowanie plastyczne - Małgorzata Niklaus, Magdalena Góra
Kierownictwo muzyczne - Marcin Bornus - Szczyciński
Plastyka gestu - Anna Łopatowska
Konsultacja teatralna - Geoffrey Norris
Nieszpory celebruje - ks. Piotr Leśniak
Kierownictwo artystyczne - Johann Wolfgang Niklaus

Warsztat chorału gregoriańskiego

Podstawową materią praktycznych działań Scholi jest śpiew liturgiczny Kościoła Łacińskiego, zwany popularnie chorałem gregoriańskim. W przeszłości śpiew ten był bardzo zróżnicowany; istniał w wielu odmianach i tradycjach. Niestety, poza nielicznymi ułomkami, tradycje te nie zachowały się w formie żywej. Istnieją jednak źródła rękopiśmienne pomocne w odtworzeniu niektórych elementów poszczególnych tradycji. Schola opiera się na dwóch tradycjach: benedyktyńskiej i dominikańskiej. Chorał dominikański jest szczególnie dobrze opisany w źródłach. Podstawę stanowi Correctorium Humberti (zwane także Protoantyfonarzem) z ok. 1254 roku, znajdujące się w kościele św. Sabiny w Rzymie, oraz traktat De Musica z ok. 1270 roku autorstwa Hieronima z Moraw, w którym zawarte są precyzyjne wskazówki wykonawcze dotyczące m.in. rytmu, ornamentacji i tempa.

Marcin Bornus-Szczyciński - śpiewak, badacz muzyki dawnej, nauczyciel. Od 1991 roku jest wykładowcą liturgicznego śpiewu tradycyjnego w Kolegium Filozoficzno-Teologicznym oo. Dominikanów w Krakowie i Warszawie. Od dziesięciu lat prowadzi międzynarodowy festiwal "Pieśń Naszych Korzeni" w Jarosławiu. Sam siebie, bardziej niż muzykiem, nazywa raczej "tradycjonarzem" - zajmującym się rozpoznawaniem, utrwalaniem i upowszechnianiem rozmaitych tradycji lokalnych.

TRUBADURZY CHRYSTUSA PANA

"Joculatores Dei" - koncert

czwartek, 13 lipca godz. 20.30

Gdy słyszymy dzisiaj tradycyjne pieśni kościelne, zazwyczaj nie jesteśmy świadomi faktu, że korzenie ich sięgają czasów średniowiecza. Celem tego programu jest podróż wstecz do źródeł owych pieśni, jak również próba odnalezienia i zrozumienie ich funkcji w zamierzchłych czasach i znaczenia, jakiego nabierają dzisiaj. Najstarsze niełacińskie pieśni religijne spotykamy u trubadurów w Prowansji. Były one wzorcem m.in. dla św. Franciszka, który swym Słonecznym hymnem stworzył nowy gatunek - tzw. laudy. Rozwinęli go jego następcy, nazywani w starych tekstach źródłowych Joculatores Dei, czyli Trubadurami Pana Boga.

W naszej kilkuletniej pracy nad tym repertuarem pomocny bardzo okazał się fakt, że tradycja wędrownych śpiewaków bożych utrzymała się w Polsce, Rosji i na Ukrainie prawie do naszych czasów. W Polsce nazywano ich dziadami, a również lirnikami. Do końca lat 50. można było spotkać tych wędrownych śpiewaków żyjących z jałmużny wiernych, przygrywających na lirze korbowej przed wejściem do kościoła. Dziś jeszcze można odszukać pojedynczych przedstawicieli świata lirników, ludzi w podeszłym wieku żyjących na Białorusi czy Suwalszczyźnie. Bogactwo ich pieśni przetrwało głównie w żywym przekazie ustnej tradycji, często w formie niezmienionej, w odległych wioskach. Tam od bardzo przyjaznych, starszych ludzi uczyliśmy się tych pieśni, poznając równocześnie archaiczny sposób ich wykonywania.

Wykonawcy - Schola Teatru Wiejskiego Węgajty w składzie: Johann Wolfgang Niklaus, Jacek Hałas, Maciej Kaziński, Sergij Petryczenko.
Instrumentarium - lira korbowa, fidel, rebek, koboz, gordon, gemshorn, szałamaja.
Wybór pieśni i kierownictwo artystyczne - Johann Wolfgang Niklaus

JACEK HAŁAS

"Memento mori" - koncert

Jacek Hałas (głos i lira korbowa, akordeon, utgordon, tapan) - absolwent poznańskiej ASP, miłośnik kultury tradycyjnej, od wielu lat sam i z przyjaciółmi tropi jej ślady na rozdrożach Polski i Europy. Kolędowanie i alliluje z Teatrem "Węgajty", nauki u wiejskich muzykantów z "Bractwem Ubogich", muzyka żydowska z duetem klezmerskim "Ruach", siedmiogrodzkie tańce z Robertem Lakatosem oraz ze Stefanem Puchalsky w "Két Jó Barát", splendory i międzynarodowa sława z zespołem "Muzykanci" (Grand Prix Nowa Tradycja 1999, Grand Prix Euro Folk, Folkowy Fonogram Roku 1999 za płytę 'Muzykanci') oraz "Lautari" (pianista w latach 2003-2006), ale też granie uliczne, prowadzenie wesel i edukacja jako "Kapela Hałasów", wieloletnie kontakty i współpraca z artystami całej Europy, doświadczenia teatralne i plastyczne. Od wiosny 2001 prowadzi Poznański "Dom Tańca", współpracuje z teatrem Strefa Ciszy, teatrem Cinema oraz Scholą Węgajty.

Jacek Hałas od wielu lat zajmuje się poszukiwaniem śladów pieśni dziadowskich w żywej tradycji, zapisach etnografów, domowych archiwach - by na chwilę przywrócić je do życia na swych solowych koncertach. Dziadowie, wędrując po terenach dawnej Rzeczypospolitej śpiewali pieśni o świętych, o cudownych objawieniach, o końcu świata i Sądzie Ostatecznym, o śmierci i pośmiertnej wędrówce dusz, a także historie oparte na wątkach biblijnych i apokryficznych oraz opowieści o rozmaitych tragicznych zdarzeniach. Podstawowym instrumentem, który towarzyszył ich śpiewom była lira korbowa. Chodzili od wioski do wioski, od miasteczka do miasteczka, wszędzie głosząc chwałę Bożą i modląc się za dusze tych, którzy obdarowali ich strawą, noclegiem czy drobnym datkiem. Mówili gromkim głosem o sprawach najważniejszych: o śmierci, miłości, duszy i wieczności.

"Memento mori" - koncert

Pamiętaj o śmierci, bo nie znasz dnia ani godziny. Żyj szybko, kochaj, walcz i płacz - to może być twoja ostatnia łza. Zegar bije, czas płynie, a wieczność zbliża się wielkimi krokami...

W koncercie pieśni z zapisów Oskara Kolberga, od śpiewaków z Suwalszczyzny i Lubelskiego, od dziadów z Ukrainy, Madziarów i Wołochów; w autorskich interpretacjach na głos, lirę korbową i akordeon.

Wykonawcy - Jacek Hałas, Alicja Hałas.

TEATR FARMA V JESKYNI

- spektakl "Sonety ciemnej miłości"
- spektakl "SCLAVI / The Song of an Emigrant"
- "Work Demo" - pokaz pracy

Międzynarodowe studio teatralne pod kierunkiem młodego reżysera Villama Dočolomanský'ego, założone w 2001 roku, z siedzibą w Pradze. Grupa mówi o sobie poprzez biegunowe relacje: ty-ja, głos-ciało, kultura-natura, publiczne-osobiste, poszukiwanie-kreacja. Aktorzy pracują nad fizyczną artykulacją tego, co nie może zostać wyrażone innymi środkami. Zainspirowani są różnymi obszarami muzycznymi, fragmentami ekspresji kulturowych, ludzkim dotykiem, architekturą przestrzeni i osobistymi przeczuciami. W swoich poszukiwaniach nawiązują do tradycji teatru wschodniej i południowej Europy, związek ów upatrując w poczuciu jedności ruchu i pieśni, czerpaniu z korzeni kultur należących do mniejszości religijnych i etnicznych. Tworzy oryginalne spektakle budowane w ramach badawczo-warsztatowych projektów. Nazwa zespołu to literalne tłumaczenie słowa "Daimuz" - nazwy rodzinnego domu Federico Garcii Lorki. Wielokrotnie nagradzany, zespół występował w Polsce, Niemczech, Holandii, Słowacji, Wielkiej Brytanii, Korei i Argentynie.

"Sonety ciemnej miłości"

Kompozycja sceniczna na podstawie wierszy i życia Federico Garcii Lorki. Przedstawienie to próba wędrówki śladami życia tego hiszpańskiego poety, jego wspomnień, jego wewnętrznej ewolucji tożsamości związanej z pragnieniem miłości i seksualnością, aż po przeczucie własnej śmierci w czasie wojny domowej. Sonety... nawiązują do poetyki duende, uważanej za właściwy Hiszpanom lęk przed groźnym, magicznym cieniem śmierci, kryjącym się we wszelkich przejawach życia i we wszystkich wielkich dziełach sztuki. Los zamordowanego poety, autsajdera o innej orientacji seksualnej i artysty o wyjątkowej percepcji rzeczywistości, jest prowokacyjnie przyrównany do życia Chrystusa. Celem tego pełnego pasji i melancholii przedstawienia nie jest wyjaśnianie faktów. Dotyka ono tematu miłości, niewzruszonej wobec intelektu, wieku, seksualności, a w końcu - śmierci. Przemawia językiem ciała i głosu, zakorzenionym w sztuce torreadorów, rytmie corridy i cygańskich pieśni cante jondo. Przedstawienie jest częścią projektu, który obejmował również wyprawę do Andaluzji, gdzie poprzez badania nad flamenco, corridą i cante jondo zespół zbierał materiał i inspirację twórczą dla niniejszego spektaklu.

Występują - Matěj Matějka, Emil Píš, Gabriela Pyšná, Hana Varadzinová, Róbert Nižník, Maja Jawor, Eliška Vavříková, Miriam Bayle Viliam Dočolomanský
Reżyseria - Viliam Dočlomanský
Opracowanie muzyczne - Miriam Bayle

"SCLAVI / The Song of an Emigrant"

Przedstawienie powstało w wyniku wypraw, jakie twórcy teatru odbyli do wsi wschodniej Słowacji. Spektakl oparty jest także na starych ruskich i ukraińskich piosenkach, na listach słowackich emigrantów oraz na motywach powieści Karla Čapka pod tytułem Hordubal.

Anonimowy słowacki emigrant powraca do swojej rodzinnej wsi po dziesięciu latach spędzonych w Ameryce. Ale jego miejsce jest już zajęte. Córka nie rozpoznaje go, żona i przyjaciele unikają. Chociaż wrócił, nie może po-wrócić, na zawsze pozostanie emigrantem. Łacińskie słowo sclavi oznacza jednocześnie Słowianina i niewolnika. Biedne życie emigrantów to nie tylko życie bez praw i tożsamości, ale także egzystencja sprowadzona wyłącznie do sfery materialnej - bezduszna i zmarginalizowana.

"Spektakl pulsujący (...) zawrotnym rytmem. Prowadzony przez melodie polifonicznych pieśni emigrantów, przełamane surowym, perfekcyjnie skomponowanym ruchem scenicznym."

Przedstawienie zdobyło liczne nagrody: m.in. First Fringe, Herald Angel Award i Total Theatre Award na tegorocznym Światowym Festiwalu Sztuki w Edynburgu.

Występują - Róbert Nižník, Hana Varadzinová, Matěj Matějka, Eliška Vavříková, Maja Jawor, Roman Horák
Reżyseria - Viliam Dočolomanský
Opracowanie muzyczne - Viliam Dočolomanský i Mariana Sadowská

"WORK DEMO"

- to niezwykłe przedstawienie złożone z fragmentów spektakli teatru Farma v Jeskyni.

Aktorzy dzielą się tym, co zwykle pozostaje nieujawnione - swoim treningiem, źródłami swoich inspiracji. Części przedstawień są połączone z fragmentami nagrań audio i video z wypraw, jakie odbywał teatr. Widzowie razem z członkami zespołu podróżują do miejsc, gdzie aktorzy spotykali "niewidzialnych ludzi", którzy dedykowali im swe opowieści i pieśni. To podróż nie tylko do różnych krajobrazów i różnych kultur, lecz również droga do serca pieśni. Torreadorzy w Ronda, płaczka z Vernary na Słowacki, rusińskie pieśni z emigracji, Cafe Tortoni w Buenos Aires, fiesta andaluzyjskich cyganów w Benalua de Guadix ...

Work Demo to opowieść o członkach małej grupy, którzy odkryli - w innych miejscach - to, czego nie wiedzieli o sobie, i czego nawet do tej pory nie poszukiwali. O tym, jak żywe ludzkie doświadczenie było przekazywane w przedstawieniach teatru Farma v Jaskyne, aby rozprzestrzeniało się dalej, tu i teraz.

Wieczór jest pełen napięcia i przybiera różne formy w zależności od przestrzeni I okoliczności.

Działaniom towarzyszy komentarz Viliama Docolomanský'ego. Work Demo to teatralne jam-session - spotkanie członków zespołu z widzami - na żywo i bez prądu!

Przyjazd Teatru Farma v Jeskyni do Szczecina był możliwy dzięki pomocy: Funduszu Wyszehradzkiego, Ministerstwa Kultury Czech, Miasta Pragi oraz Czeskiego Centrum w Warszawie

THEATERLABOR IM TOR 6

- spektakl "Body Fragments"
- spotkanie

Zespół istnieje od 1983 roku. Założycielem, dyrektorem artystycznym i reżyserem wszystkich przedstawień jest Siegmar Schroeder. Już sama nazwa: Theaterlabor określa program i kierunek działań grupy, która skupia się na badaniu i zgłębianiu wielorakich możliwości teatru - centrum zainteresowania stanowi tu praca z ciałem. Główną inspiracją w tych poszukiwaniach były metody znanych nauczycieli teatru, m.in. Jerzego Grotowskiego i Eugenio Barby, ale także tradycja comedii dell'arte oraz azjatyckich form teatru i tańca.

Theaterlabor w czasie swojego istnienia wypracował unikalny język teatralny. Obejmuje on nie tylko estetykę, ale dotyka przede wszystkim procesu kreacji i jest obecny w metodach pracy. Grupa tworzy zarówno spektakle autorskie, adaptacje literackie, jak również widowiska plenerowe i projekty nakierowane na pracę z przestrzenią i architekturą - bardzo często podejmuje także współpracę z innymi teatrami oraz artystami różnych dziedzin. Do każdego spektaklu i każdego wydarzenia grupa stara się odszukać nową formę - cały czas trwa intensywna wymiana twórcza wśród wszystkich osób zaangażowanych w projekt.

Zespół prowadzi także własny ośrodek sztuki, realizując zakrojone na szeroką skalę projekty i festiwale teatralne, w których biorą udział najwybitniejsi artyści z Europy i ze świata.

"Body Fragments"

Przedstawienie jest rezultatem połączenia języka artystycznego Theaterlabor z inspiracją, jaką dla członków teatru stały się prace malarza Francisa Bacona. Jak podkreśla reżyser, projekt ten różni się od wcześniejszych poszukiwań teatru. Spektakl składa się z serii działań, które mają na celu ożywienie obrazów artysty, m.in. Autoportretu, Trzech studiów nad ukrzyżowaniem, Trzech studiów nad postaciami w łóżkach. Sekwencja scen, które zostały utworzone poprzez odwołania do Bacona to: Sen, Cztery wyspy, Twarze, Pary, Działania. W przedstawieniu zostały też wykorzystane cytaty z utworów Artauda, Eliota, Bataille'a. Spektakl był prezentowany m.in. podczas Biennale 2005 w Wenecji.

Występują - Michael Grunert, Thomas Behrend, Karin Wedeking, Indira Heidemann
Scenografia - Tom Dombrowski
Reżyseria - Siegmar Schröder

IMRE THORMANN I NIK BÄRTSCH

- spektakl "Voyager"
- spotkanie

Imre Thormann - tancerz, choreograf, reżyser. Po młodzieńczym epizodzie lidera kapeli punkowej poświęcił się długoletniemu studiowaniu wschodnich sztuk walki: aikido, kung fu, tai chi, taekwon do (mistrzostwo Szwajcarii w 1984 roku). W 1990 roku zdobył kwalifikacje jako nauczyciel F.M. Alexander Technique. Mieszka w Tokio od 1990 roku. Tam studiował taniec butoh pod kierunkiem Kazuo Ohno i sztukę Noguchitaiso pod kierunkiem Nogushi Michizo. Od 1993 roku wielokrotnie występował w Japonii i w Europie. W 1998 organizował i brał udział jako artysta w pierwszej edycji "Alien - Butohfestival" w Tokio. W 1999 roku brał udział w międzynarodowym festiwalu butoh "ex-it!" w Broellinie. W 2001 i 2003 organizował festiwal Japan Now (Szwajcaria/Niemcy/Polska) W latach 2002-2003 występował na festiwalu "lets see dance" w Tokio. Od 2002 roku prowadzi własną szkołę w Tokio i Europie.

Nik Bärtsch - gra na pianinie i perkusji od 8 roku życia. W 1997 ukończył szkołę muzyczną (Musichochschule Zurich) w Zurychu. Obecnie mieszka w Zurychu i Berlinie. W latach 1989-2001 studiował filozofię, lingwistykę i muzykologię na Uniwersytecie w Zurychu. Na przełomie 2003/2004 przebywał w Japonii. Jest liderem zespołu Mobile i kwartetu zen-funk Ronin. Stale pracuje nad własnymi kompozycjami, które nazywa Ritual groove music. W latach 2000-2003 pracował jako instruktor Practical Aesthetics na Uniwersytecie w Zurychu. W 1999 i 2002 zdobył nagrodę UBS Cultural Foundation, w 2002 roku Werkjahr fundowaną przez miasto Zurych, a w 2004 nagrodę kulturalną za Zollikon Production i kompozycję do Blue Trilogy (razem z Mobile).

"Voyager"

Dwadzieścia osiem lat temu statek kosmiczny Voyager opuścił nasz Układ Słoneczny w poszukiwaniu życia w kosmosie. Na jego pokładzie znajdowały się rekwizyty naszych czasów: zdjęcia, filmy i muzyczne przeboje. Dwa lata temu ktoś bliski udał się na zawsze w podobną podróż, zabierając ze sobą całą kolekcję swoich życiowych, złotych przebojów. Moja babcia. Po raz kolejny zatańczę w rytm zapomnianych melodii. Podróżnik będzie starał się dosięgnąć tego, co niemożliwe, zanim przetnie noc, chcąc dotrzeć do księżyca...

Choreografia, taniec - Imre Thormann
Fortepian, kompozycja - Nik Bärtsch
Światła - Gioia Scanzi
Kostiumy - Inge Gill Klossner

ATSUSHI TAKENOUCHI I HIROKO KOMIYA

- spektakl "Embrace"
- "Dance with JINEN" - demonstracja pracy
- warsztat

Atushi Takenouchi - tancerz i choreograf, urodził się w 1962 roku w prowincji Mie w Japonii. Jako osiemnastolatek wstąpił do grupy tańca butoh na Hokkaido. Od roku 1986 realizuje solowe spektakle, inspirowane przede wszystkim zjawiskami natury. Swój oryginalny styl tańca - JINEN butoh, którego nazwa pochodzi od japońskich pól Jinen - artysta odkrył, podróżując w latach 1996-1999, odwiedzając japońskie wioski, szczątki zapomnianych buddyjskich świątyń i sanktuariów. W efekcie tych poszukiwań w latach 90. powstały kolejne spektakle: TANEGOKORO, GINKAN, JINEN, ITTEKI, prezentowane poza rodzimą Japonią we Francji, Niemczech, Anglii, Czechach, Norwegii i Hiszpanii, a także w USA i Tajlandii. Po 2000 roku powstały kolejne spektakle GEKKAI i TENMON. Do Polski Atsushi Takenouchi po raz pierwszy przyjechał w 2000 roku, aby prezentować spektakl TENMON (Kamień) w Teatrze KANA w Szczecinie, w Lublinie, na Lubelskich Konfrontacjach Teatralnych oraz w Centrum Kultury "Zamek" w Poznaniu. W 2004 roku rozpoczął roczny projekt JINEN Butoh We wnętrzu ruchu i JINEN sponsorowany przez Japan Foundation Fellowship we Francji, Polsce i USA. Przez ostatnie lata zagrał około 700 przedstawień; prowadził też warsztaty tańca butoh zarówno dla tancerzy i choreografów, dla studentów (na uniwersytetach), dla dzieci, jak również dla ludzi upośledzonych i chorych psychicznie. Obecnie szósty rok z rzędu realizuje ideę "tańca z miejscami" - odwiedził kilkanaście krajów, m.in. Francję, Austrię, Wielką Brytanię, Stany Zjednoczone, Kanadę, Włochy, Holandię, Czechy, Niemcy, Polskę, prowadząc warsztaty, realizując przedstawienia i duże międzynarodowe, plenerowe projekty artystyczne. Oprócz tańca zajmuje się też rysunkiem.

Hiroko Komiya - muzyk, akompaniatorka. Tworzy muzykę eksperymentalną, używając dźwięków wziętych z natury. Posługuje się m.in. kolekcją obiektów o magicznym brzmieniu, wśród których znajdziemy muszle, dzwonki, grzechotki, kołatki, naczynia cynowe, specjalnie dobrane instrumenty tradycyjne. Używa też z powodzeniem swojego własnego, organicznego głosu. W ten sposób buduje nieharmoniczne improwizacje muzyczne, sięgające archetypów kultury wschodu, stanowiące niezwykły akompaniament do spektakli, improwizacji i warsztatów.

"Embrace"

Rodzimy się i zmierzamy do śmierci. Nawet w tej dokładnie chwili podążamy ku przyszłości, która jest przed nami. A w ostatnim punkcie spokojnie stoi śmierć. Mimo to idziemy. Tańczymy przez całe życie i całą śmierć z naszą głęboką energią. Obejmując piękno i brzydotę, radość, złość, cierpienie, przyjemność, ciszę, obłęd, chaos, spokój, które pojawiają się na drodze, kontynuujemy taniec.

Choreografia, taniec - Atsushi Takenouchi
Muzyka, śpiew - Hikoro Komiya

"Dance with JINEN" - demonstracja pracy

Jinen to stare japońskie słowo. W jego znaczeniu mieści się Wszystko, pojęcie większe niż Natura. W świecie zachodnim - Człowiek funkcjonuje ponad Naturą - podtrzymuje ją i chroni. Ponad Człowiekiem jest Bóg. Innymi słowy - istnieje podział pomiędzy Naturą, Człowiekiem i Bogiem. Jinen wyraża pojmowanie świata z czasu, kiedy taki podział nie istniał. We wszystkim mieszka Bóg. Jest on Nurtem Rzeki Wszechświata, obejmującym słońce, księżyc i ziemię, która jest miejscem narodzin całej natury, łącznie z człowiekiem. Bóg żyje w człowieku, roślinach, zwierzętach, nawet rzeczach wykonanych przez człowieka, takich jak domy. Jinen to słowo opisujące wszechświat, jego źródło i bieg rzeczy. Wszystko łączy się z tą rzeką i są jej częścią - rzeki Jinen.

Warsztaty tańca butoh

Dla mnie butoh to przede wszystkim przełamanie zwyczajnego myślenia, odnalezienie swojej własnej drogi, zaakceptowanie różnych aspektów życia, także cierpienia, ciemności, słabości - jeżeli tego nie zaakceptujesz, nie możesz tego wytańczyć. Taniec butoh jest jak burzenie sciany, muru. To jest prawdziwe odczuwanie siebie. Butoh jest odnalezieniem przestrzeni otwartości, wolności, jest akceptacją życia. Chodzi o jak najbardziej wrażliwe i otwarte odczuwanie tego, co dookoła.

TWARZE ETNICZNYCH KLIMATÓW

wystawa fotografii (Waldemar Janda, Dariusz Pawelec)

Zdjęcia tu prezentowane to efekt podróży i spotkań przy okazji realizacji cyklicznego programu TVP3 Etniczne klimaty, przybliżającego kulturę, tradycję i języki mniejszości narodowych zamieszkujących obecnie w Polsce. Program przedstawia także ludzi, którzy działając w małych, lokalnych środowiskach, dzięki swojej aktywności i kreatywności integrują współmieszkańców, inspirują ich do twórczego działania, do odnajdywania własnej tożsamości, a jednocześnie uczą ich otwartości wobec innych kultur i wobec współczesności. Każdy z prezentowanych na wystawie portretów to oddzielne spotkanie - z konkretnym człowiekiem, z jego miejscem i jego historią.

"Polsko-niemiecki Uniwersytet Tradycji Teatralnej"

"Polsko-niemiecki Uniwersytet Tradycji Teatralnej" to projekt, przygotowany wspólnie przez Teatr Kana, młodzież ze szczecińskich szkół średnich i uczelni, studentów i wykładowców Ernst-Moritz-Fritz-Universität w Greifswaldzie (stowarzyszenie "polenmARkT e.V.") oraz Europejski Uniwersytet Viadrina we Franfurcie nad Odrą. Dla 30-osobowej międzynarodowej grupy OKNO inauguruje cykl spotkań, których celem jest "edukacja przez praktykę" oraz integracja międzynarodowa. Projekt jest współfinansowany przez Miasto Szczecin, ze środków Unii Europejskiej w ramach Inicjatywy Wspólnotowej INTERREG III A (Fundusz Małych Projektów Euroregionu Pomerania) oraz ze środków budżetu państwa.

"Spoiwa kultury - ogniwo Wyszehradzkie"

"Spoiwa kultury - ogniwo Wyszehradzkie" to projekt realizowany przez Stowarzyszenie Teatr Kana, Teatr Farma v Jeskyni (Czechy), Divadlo Poton n.o. (Słowacja) i Csuhajda Kulturegylet (Węgry), mający na celu budowanie sieci współpracy pomiędzy ośrodkami sztuki i organizatorami projektów kulturalnych w tych krajach. Dzięki tej współpracy w czasie OKNA realizowana jest szeroka prezentacja Teatru Farma v Jeskyni z Pragi oraz spotkanie przedstawicieli partnerskich organizacji. Projekt jest dofinansowany przez Międzynarodowy Fundusz Wyszehradzki.

"MAK LITER"

"MAK LITER" to cykl spotkań przygotowany przez Ośrodek Badań Twórczości Jerzego Grotowskiego i Poszukiwań Teatralno-Kulturowych. Kolejne nazwiska i tematy oraz prezentowane filmy i wydawnictwa to swoista "pigułka" wiedzy o antropologii teatru i najważniejszych współczesnych poszukiwaczach teatralnych.

"Aktor niekonwencjonalny - rzemiosło, bunt, utopia"

"Aktor niekonwencjonalny - rzemiosło, bunt, utopia" to spotkanie wszystkich uczestników i widzów projektu, którzy wspólnie spróbują odpowiedzieć sobie na pytanie, czym było dla nich tegoroczne OKNO - czego się nauczyli, o czym się dowiedzieli, co zobaczyli, co wyniknęło dla nich z rozmów, wspólnych warsztatów, nocnego muzykowania w Kanie. Efektem tego nieformalnego podsumowania będzie publikacja pofestiwalowa - książka poświęcona spotkaniom, które się poszczególnym ludziom i poszczególnym teatrom na OKNIE przydarzyły.