foto. Johanna Weber
Zapraszamy na ostatnie spotkanie w ramach tegorocznej edycji projektu OKNO-ZBLIŻENIA. Projekt ten poświęcony jest prezentacji różnorodnych nurtów poszukiwań twórczych obecnych we współczesnym teatrze, a także wymianie praktyk oraz nieformalnej edukacji artystyczno-kulturalnej. Jego założeniem jest zapoznanie uczestników z możliwie szerokim spektrum działalności zaproszonych artystów i przybliżenie ich doświadczeń. Wydarzenia OKNA 2016 są połączone wspólnym tematem CIAŁO/GŁOS.
Po zrealizowanych już w tym roku sesjach warsztatowych z Ditte Berkeley i Przemysławem Błaszczakiem (Teatr ZAR) oraz grudniowym spotkaniu z Thomasem Richardsem i zespołem Workcenter of Jerzy Grotowski and Thomas Richards po raz kolejny będziemy mieli niepowtarzalną okazję uczestniczenia w kompleksowym spotkaniu z ogromną Postacią Teatru – człowiek ten także całe dziesięciolecia poświęcił poszukiwaniu i eksplorowaniu metod pracy z aktorem, a zarazem przekraczaniu granic sztuki: odnajdywaniu w pracy z ciałem, głosem i ruchem tego, co esencjonalne. Gościem ostatniego spotkania będzie Thedoros Terzopoulos – reżyser, twórca Teatru Attis, rewolucyjny reformator klasycznego teatru greckiego, którego metoda wykładana jest na kilkudziesięciu akademiach teatralnych i uniwersytetach na świecie. Poprowadzi on wspólnie z aktorami: Savvasem Stoumposem i Przemysławem Błaszczakiem warsztat pt. "Powrót Dionizosa. Metoda pracy Theodorosa Terzopoulosa" i spotka się z publicznością podczas prezentacji filmu "Pochwała teatru" oraz spotkania: "Powrót Dionizosa. Metoda Theodorosa Terzopoulosa".
Projekt OKNO-ZBLIŻENIA 2016: "CIAŁO/GŁOS" został dofinansowany ze środków MKiDN, program: Edukacja kulturalna.
Współpraca redakcyjna: RMF Classic.
"POWRÓT DIONIZOSA. METODA THEODOROSA TERZOPOULOSA"
"Od starożytności performer to definicja ciała, to synonim ciała. Dzisiejszy teatr powinien przywrócić i kultywować ten odnowiony etos: ideę uniwersalnego ciała. Performer musi znajdować się w centrum działania teatralnego, z samoświadomością, wiedzą i wojowniczością. Kultywowanie ciała, świątyni sytuacji, instynktów i zmysłów to bolesne wezwanie naszych czasów, nieustannie zagrożonych barbarzyństwem.
Świat się zmienił, a performer musi kultywować owocny krytycyzm wobec rzeczy, nieustannie wyrażając swoją mękę: teatr jest czymś innym niż myśleliśmy do dziś i musi odejść gdzie indziej. Konieczny jest ponowny namysł nad teatrem poprzez sztukę performera. Wierzę, że jest to droga teatru w XXI wieku, stuleciu wielu redefinicji. Brak nam Dionizosa, jest on na wygnaniu, idea człowieka konfrontacyjnego jest utracona, a wraz z nią znikła droga ku mierze, harmonii, Itace. Czy uda się ją odnaleźć? Czy Dionizos powróci?"
Theodoros Terzopoulos jest jednym z najważniejszych reżyserów europejskich. W swoim dorobku ma ponad dwa tysiące spektakli wystawianych na deskach teatrów na całym świecie (od Pekinu i Tajwanu po Nowy Jork i Kolumbię). Jego metoda pracy ukazała się w wielu językach europejskich pod tytułem "Powrót Dionizosa" i stosowana jest powszechnie jako podstawa treningu aktorskiego, wzbogacając tym samym żywą tradycję europejską. Metoda Terzopoulosa nie jest związana z żadną kulturą i nie dokonuje kulturowego wykluczenia. Stanowi metodę antropologiczną opartą na jednoczesnym pominięciu oraz przedłużeniu codziennego ciała tak, aby stworzyć nową jaźń aktorską. Nie powinno zaskakiwać, że postać Dionizosa, boga destrukcji i odrodzenia, zawsze stanowiła dla niego silne źródło inspiracji, dowodząc, że dionizyjskość jest zarówno impulsem artystycznym, jak i siłą twórczą. (ze strony www Olimpiady Teatralnej we Wrocławiu).
W spotkaniu weźmie udział Theodoros Terzopoulos, jego aktorzy: Savvas Stroumpos i Przemysław Błaszczak oraz Monika Blige – zastępca dyrektora ds. programowych Instytutu im. J. Grotowskiego.
"THEATRE ECONOMIUM"
film dokumentalny, 87', wywiady: Giorgos Voudiklaris i Dimistris Trikas, produkcja: Dimistra Dernikou, zdjęcia: Yiannis Spiliopoulos, Kostas Tsekouras, scenariusz i reżyseria: Dimitris Trikas
Film dokumentalny poświęcony twórczości Theodorosa Terzopoulosa. Ramę kompozycyjną obrazu stanowią wypowiedzi reżysera na temat historii Teatru Attis, istoty poszukiwań teatralnych, fascynacji tragedią antyczną i dramaturgią Bertolta Brechta i Heinera Müllera, a także roli treningu oraz edukacji teatralnej. Jak sam podkreśla, w Teatrze Attis istotne znaczenie odgrywają trzy osie: ontologiczna, polityczna oraz erotyczna. Wszystkie trzy można odnaleźć w zrealizowanych przez zespół spektaklach: m.in. w"Bachantkach" Eurypidesa, "Mauzerze" Müllera, "Ajaksie. Szaleństwie" Sofoklesa i "Pannie Julii" Strindberga, których fragmenty znalazły się w filmie.
"POWRÓT DIONIZOSA. METODA THEODOROSA TERZOPOULOSA"
warsztat prowadzony przez Theodorosa Terzopoulosa, Savvasa Stroumposa i Przemysława Błaszczaka "Proces prób w Teatrze Attis nie jest pokazem koncepcji dramatycznej; to przygoda w podróż do krajobrazu pamięci, poszukiwanie zagubionych kluczy jedności pomiędzy ciałem i mową, słowem, jako naturalną jednością." (Heiner Müller, Berlin, 1987)
Warsztat ten jest wstępem do uznanej i wpływowej metody Theordorosa Terzopoulosa, nauczanej w międzynarodowych akademiach dramatu, w szkołach dramatycznych i na uniwersytetach, a także inspirującej aktorów z całego świata. Metoda Terzopoulosa skupia się na wyzwoleniu uwięzionej energii i głosu, a jej celem jest odtworzenie utraconej jedności między słowem a ciałem.
Ten paradygmat treningu za pośrednictwem sekwencji dynamicznych ćwiczeń fizycznych i wokalnych został stworzony po to, by kultywować podstawowe zasady rzemiosła performera: kontrolę przeponowego oddechu, skupienie na ciele, wzmocnienie i aktywację osi cielesnych w połączeniu z centrum ciała, wyzwolenie źródeł dźwięku i rezonatorów ciała. Uczestnicy warsztatu będą badać elementy treningu w połączeniu z rytmiczną interpretacją tekstu (starożytnej tragedii greckiej oraz tekstów klasycznych).
Theodoros Terzopoulos urodził się w wiosce Makrygialos. Studiował i pracował jako asystent reżysera w Berliner Ensemble (Berlin, 1972–1976). Był dyrektorem Szkoły Teatralnej Teatru Państwowego Północnej Grecji (Saloniki, 1981–1983). W 1985 roku założył w Delfach grupę Attis Theatre. Reżyserował tragedie Ajschylosa, Sofoklesa i Eurypidesa, operę, dramaty najwybitniejszych współczesnych pisarzy europejskich i greckich. Reżyserował w wielu międzynarodowych teatrach, uczestniczył w wielu międzynarodowych festiwalach i współpracował z wieloma wybitnymi aktorami. W ciągu ostatnich 30 lat Theodoros Terzopoulos i Attis Theatre dali około 2000 przedstawień na całym świecie. Metoda Theodorosa Terzopoulosa i jego podejście do starożytnej tragedii greckiej są wykładane w akademiach teatralnych oraz na wydziałach filologii klasycznej na całym świecie. Prowadzi on liczne warsztaty i wykłady, pełniąc funkcję profesor emeritus międzynarodowych akademii i uniwersytetów. Theodoros Terzopoulos został wyróżniony wieloma nagrodami teatralnymi w Grecji i zagranicą. Książki na temat jego metody pracy zostały opublikowane w języku greckim, były tłumaczone na angielski, niemiecki, chiński, turecki, rosyjski, koreański i polski. Jako dyrektor artystyczny Międzynarodowych Spotkań Dramatu Starożytnego w Delfach (1985–1988) zapraszał wiele wybitnych spektakli z całego świata, jak również licznych ważnych artystów i postaci międzynarodowego świata teatralnego. W 1990 roku został członkiem założycielem Międzynarodowego Instytutu Teatru Śródziemnomorskiego, a od 1991 roku pełni funkcję przewodniczącego Międzynarodowego Instytutu Teatru Śródziemnomorskiego w Grecji. W latach 2004–2011 był dyrektorem artystycznym Międzynarodowych Spotkań Dramatu Starożytnego w Gminie Sikyon (Grecja). Od 1993 roku jest przewodniczącym Międzynarodowego Komitetu Olimpiady Teatralnej. Jako dyrektor artystyczny pierwszej olimpiady (Delfy, 1995, "Przekraczanie milleniów") zaprosił do udziału w niej wybitne spektakle i artystów z całego świata. Przewodniczył również drugiej (Shizuoka, Japonia, 1999, "Tworzenie nadziei"), trzeciej (Moskwa, 2001, "Teatr dla ludzi"), czwartej (Stambuł, 2006, "Ponad granicami"), piątej (Seul, 2010, "Sarang (Miłość i człowieczeństwo))", szóstej (Pekin, 2014, "Sen") oraz siódmej (Wrocław, 2016, "Świat jest miejscem prawdy").
Savvas Stroumpos urodził się w 1979 roku w Atenach. Jest absolwentem szkoły teatralnej Teatru Narodowego Grecji (2002). Uzyskał tytuł magistra sztuk z wyróżnieniem na Wydziale Praktyki Teatralnej Uniwersytetu of Exeter w Wielkiej Brytanii (2003). Od 2006 roku pracował jako asystent reżysera Theodorosa Terzopoulosa. Z Attis Theatre występował w następujących spektaklach: "Hamlet, terminowanie" Borysa Pasternaka (2001), "Prometeusz w okowach" Ajschylosa (2003), "Epigonoi" Ajschylosa (2004), "Tryptyk" Samuela Becketta (2004), "Szaleństwo Ajaksa" Sofoklesa (2004), "Ostatnia maska" Kostasa Logarasa (2006), "Persowie" Ajschylosa (2006), "Kasandra zwraca się do martwych" Mariosa Pontikasa (2007), "Ajaks" Sofoklesa (2008), "Prometeusz w okowach" Ajschylosa (2010).
Jest członkiem-założycielem grupy teatralnej Simeio Miden (Zero Point). W Zero Point Theater Group wyreżyserował: "Kolonię karną" Franza Kafki (2009), "Jak wam się podoba" Williama Szekspira (2010), "Sprawiedliwych" Alberta Camusa (2011), "Przemianę" Franza Kafki (2012), "Woyzecka" Georga Büchnera (2013), "Kolonię karną" Franza Kafki (2 wersja, 2014), "My" Jewgienija Zamiatina (2015), "Misję" Heinera Müllera (2016). Jego produkcje prezentowane są na Nowej Scenie Teatru Attis.
Przemysław Błaszczak – aktor, od 1995 roku związany z Instytutem im. Jerzego Grotowskiego. Studiował filozofię na Uniwersytecie Wrocławskim. W latach 1996–1999 pracował w Teatrze Pieśń Kozła pod kierownictwem Grzegorza Brala – udział w spektaklu "Dytyramb". Jesienią 2002 roku rozpoczął pracę nad własnym przedsięwzięciem, którego zwieńczeniem był monodram "Ecce Homo" (premiera 21 marca 2003 roku w Ośrodku Grotowskiego). Od roku 2004 członek Teatru ZAR, bierze udział w "Tryptyku Ewangelie dzieciństwa" oraz w przedstawieniu "Armine, Sister". Od 2012 roku współpracuje z Theodorosem Terzopoulosem, występując w "Mauzerze" wg Heinera Müllera w reżyserii greckiego reżysera. Od ponad sześciu lat uprawia aikido, japońską sztukę walki pod okiem senseja Piotra Masztalerza (5 Dan), w 2011 roku był również uchideshi u Juba Nour Shihan (6 Dan) w Baja California (Meksyk); w rodzimej sekcji bierze udział w zajęciach kenshusei, przygotowujących do bycia nauczycielem aikido. W 2005 roku spędził miesiąc w Japonii na zaproszenie Toshiego Tsushitoriego, praktykując pod jego okiem shintaido – japoński system prowadzący do integracji ciała i głosu poprzez trening oparty na tradycyjnym karate japońskim.
Monika Blige ukończyła filologię polską na Uniwersytecie Adama Mickiewicza w Poznaniu (specjalizacja teatrologiczna). Autorka pracy magisterskiej "Więcej niż teatr. Teatr Wiejski Węgajty jako fenomen kulturowy i artystyczny". W latach 2001–2005 bliska współpracowniczka Projektu Terenowego Teatru Węgajty (m.in. udział wyprawach i spektaklach "Upiorny całun" i "Synczyzna"). Od 2005 roku związana z Instytutem im. Jerzego Grotowskiego (do 2007 Ośrodek Grotowskiego), gdzie kieruje wydawnictwem. Redaktorka ponad trzydziestu tytułów, w tym wydanej w kilku językach książki Ludwika Flaszena "Grotowski & Company", współpracowniczka Icarus Publishing Enterprise. Od 2013 roku pełni w Instytucie funkcję zastępcy dyrektora ds. programowych.
