POBYT TOLEROWANY
"termin prawny, - forma ochrony, dzięki której cudzoziemiec, któremu odmówiono nadania statusu uchodźcy, może legalnie przebywać na terytorium obcego państwa".
Pobyt tolerowany to niepewne jutro, łączące aspekty uchodźczej przeszłości i teraźniejszości. Jest soczewką skupiającą jednostkowość, wobec której Inni to my; kalejdoskopem przedstawiającym warianty postrzegania przemilczanej rzeczywistości. Dylemat odpowiedzialności za usłyszane historie oraz ich wykorzystanie staje się problemem wspólnym - niewiedza i niepamięć przestają być wymówką. Pobyt tolerowany to stan pozornej ochrony i bezpieczeństwa. Nikt nie jest "u siebie".;
"[...] często obcy jest tym, który kwestionuje" - tak jakby samo jego zjawienie się naruszało spokój panowania tego, co swoje, zakłócało porządek zadomowienia, rzucało wyzwanie błogiemu stanowi, w którym wszyscy mogą czuć się u siebie, a wszystkie rzeczy zdają się spoczywać na swoim miejscu. Jako nieswój, Obcy - według częstego rozpoznania - jawi się jako problem.
Punktem wyjścia dla "Pobytu tolerowanego" było pojęcie wrogościnności sformułowane przez Jacquesa Derridę. Stało się ono inspiracją do "odszukania" tematu, który będzie łącznikiem dla tego i kolejnych projektów realizowanych przez Ośrodek Teatralny Kana w 2014 roku: Gość/Inność.
Opowieść wykorzystująca różnorodne środki wyrazu artystycznego, akcentuje kwestie najistotniejsze dla "uchodźczego bytu" - absurd i obłudę systemu, zależności polityczne, ograniczenia prawne, powracające wspomnienia i tęsknotę za rodziną, krajem, normalnością, pełnym człowieczeństwem. Obnaża stan, w którym osobiste doświadczenia wojny korespondują z niepewną przyszłością, pozornym bezpieczeństwem oraz druzgocącą stagnacją, jaką uciekinierzy z krajów ogarniętych konfliktami zastali w Polsce. Miejsce gry - prywatne mieszkanie, staje się zaś przestrzenią deziluzji i spotkania, nie tylko z prawdą swoistych świadectw, ale także ze współuczestnikami akcji i samym sobą. W tej wspólnocie rodzą się pytania. Nie na wszystkie znajdują się odpowiedzi. I nie na wszystkie odpowiada się bezrefleksyjnie. Akcja "Pobyt tolerowany" powstała w wyniku kilkumiesięcznego procesu prowadzonego z inicjatywy Centrum Kultury Niezależnej Teatr Szwalnia w Łodzi oraz Ośrodka Teatralnego Kana w Szczecinie. Jego premierowe prezentacje odbyły się w marcu 2013 w ramach ogólnopolskiej akcji Dotknij Teatru w Łodzi i spotkały się z dużym zainteresowaniem odbiorców. Na proces ten złożyły się prace badawcze pozwalające zapoznać się z sytuacją uchodźców w Polsce, spotkania, zajęcia i warsztaty dla dzieci z Ośrodka dla Cudzoziemców w Grotnikach k/Łodzi, oraz wielokrotne spotkania z pewną rodziną czeczeńskich uchodźców przebywającą na terenie naszego kraju na mocy pobytu tolerowanego.
Koncepcja i realzacja, scenariusz, prowadzenie wywiadów z cudzoziemcami: Weronika Fibich
Narrator akcji, scenariusz : Ewa Łukasiewicz
Instalacje: Justyna Rochala
Materiał video: Grzegorz Habryn (PSM)
Zdjęcia i materiał video z udziałem rodziny cudzoziemców: Ewa Ciechanowska
Muzyka: Tomasz Krzyżanowski
Montaż audycji radiowej, gromadzenie materiałów, organizacja i promocja projektu: Patrycja Terciak
Gromadzenie materiałów, organizacja i promocja projektu: Elżbieta Mentel, Katarzyna Skręt
Konsultacje merytoryczne, tłumaczenia: Joanna Paliwoda-Szubańska
Szczególne podziękowania dla rodziny z Czeczenii - Luizy i Adama z dziećmi Khedą, Abdulem, Mediną oraz Eliną, za rozmowy, spotkania i wspólne gotowanie.
